Η Ιατρική Εργασίας αποτελεί μια ξεχωριστή ειδικότητα ανάμεσα στις άλλες ιατρικές ειδικότητες, οι οποίες υφίστανται διεθνώς.
Οι αρμοδιότητες και οι πράξεις του Ιατρού Εργασίας υπαγορεύονται από τους κανόνες μιας συνεχώς εξελισσόμενης ιατρικής επιστήμης και περιγράφονται στην Εθνική Νομοθεσία για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία.
Σύμφωνα με το Νόμο 3850/2010 «Κώδικας νόμων για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων», ο Ιατρός Εργασίας μίας Επιχείρησης ή ενός Οργανισμού:
1. Επιθεωρεί τακτικά τις θέσεις εργασίας, σε συνεργασία με τον Τεχνικό Ασφαλείας, με στόχο τον εντοπισμό επαγγελματικών κινδύνων για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων.
2. Αναφέρει οποιαδήποτε παράλειψη στον εργοδότη και προτείνει μέτρα εξάλειψης των κινδύνων στο χώρο εργασίας, καθώς και μέτρα προστασίας της υγείας των εργαζομένων. Τις γραπτές υποδείξεις του ο Ιατρός Εργασίας καταχωρεί σε ειδικό βιβλίο της επιχείρησης, θεωρημένο από την Επιθεώρηση Εργασίας, τις οποίες υποδείξεις ο εργοδότης λαμβάνει γνώση ενυπογράφως.
3. Προβαίνει σε ιατρικό έλεγχο των εργαζομένων, σχετικό με τη θέση εργασίας τους και τους κινδύνους που εκτίθενται (μετά την πρόσληψη τους, την αλλαγή θέσης εργασίας, καθώς και περιοδικά) συντάσσοντας σχετικό Ιατρικό Φάκελο - Ιατρικό Ιστορικό για κάθε εργαζόμενο, τηρώντας παράλληλα το ιατρικό απόρρητο.
Ανάλογα με το είδος της εργασίας, μπορεί να προβεί σε
- Αδρό έλεγχο όρασης και μυοσκελετικού, σε εργασίες γραφείου με ηλεκτρονικό υπολογιστή.
- Έλεγχο ακοής (ωτοσκόπηση και ακοομέτρηση) σε εργασίες με έκθεση σε υψηλά επίπεδα θορύβου.
- Έλεγχο αναπνευστικού (ακρόαση πνεύμονα, ακτινογραφία θώρακα, σπιρομέτρηση) σε εργασίες με έκθεση σε εισπνεόμενες σκόνες, ίνες ή χημικές ουσίες.
- Εργαστηριακό έλεγχο (εξετάσεις αίματος και ούρων) σε εργασίες με έκθεση σε χημικές ουσίες (π.χ. διαλύτες, αντιδραστήρια, βαρέα μέταλλα κ.α.).
- Έλεγχο για πιθανή εμφάνιση αλλεργίας σε παράγοντες της εργασίας (σκόνη ή χημικά κ.α.).
Η επίβλεψη της υγείας των εργαζομένων στον τόπο εργασίας, δεν μπορεί να συνεπάγεται οικονομική επιβάρυνση γι’ αυτούς και οφείλεται να λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια των ωρών εργασίας τους.
4. Εκτιμά την καταλληλότητα κάθε εργαζομένου για τη θέση εργασίας του, ανάλογα με την κατάσταση της υγείας του και τους κινδύνους που εκτίθεται. Εκδίδει Βεβαίωση Καταλληλόλητας για εργασία για τον κάθε εργαζόμενο και την κοινοποιεί στον εργοδότη. Το περιεχόμενο της βεβαίωσης πρέπει να εξασφαλίζει το ιατρικό απόρρητο υπέρ του εργαζομένου.
5. Μεριμνά για τη διενέργεια μετρήσεων παραγόντων κινδύνου για την υγεία των εργαζομένων στο εργασιακό περιβάλλον, όπως για παράδειγμα θόρυβο, σκόνη, θερμοκρασία, ακτινοβολία, χημικά κ.α.
6. Εισηγείται την αναγκαιότητα χρήσης Μέσων Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ), κατάλληλων προδιαγραφών, ανάλογα με τους κινδύνους σε κάθε θέση εργασίας.
7. Ενημερώνει τους εργαζομένους για τους κινδύνους που προέρχονται από την εργασία τους, καθώς και για τα απαραίτητα μέτρα πρόληψής και προστασίας που οφείλουν να λαμβάνουν.
8. Οργανώνει την υπηρεσία παροχής πρώτων βοηθειών της επιχείρησης, σε περίπτωση ατυχήματος.
9. Παρέχει επείγουσα θεραπεία σε περίπτωση ατυχήματος ή αιφνίδιας νόσου.
10. Εκτελεί προγράμματα εμβολιασμού των εργαζομένων, σε περίπτωση βιολογικών κινδύνων στο χώρο εργασίας.
11. Επιβλέπει τη συμμόρφωση των εργαζομένων στους κανόνες υγείας και ασφάλειας.
12. Αναγγέλλει στην Επιθεώρηση Εργασίας, μέσω της επιχείρησης & του www.sepenet.gr, τις ασθένειες των εργαζομένων που οφείλονται στην εργασία.
13. Εφαρμόζει αυστηρά τη νομοθεσία GDPR, για τα Ευαίσθητα Προσωπικά Δεδομένα κάθε Εργαζόμενου.
Ο Ιατρός Εργασίας σε συνεργασία με τον Τεχνικό Ασφαλείας μιας Επιχείρησης ή ενός Οργανισμού, εποπτεύουν την Υγεία και Ασφάλεια όλων, μειώνοντας ή ακόμα ακόμα και μηδενίζοντας τα εργατικά ατυχήματα και τις ασθένειες που οφείλονται στην Εργασία.
Με τον τρόπο αυτό προστατεύουν το μεγαλύτερο και σημαντικότερο κεφάλαιο της Επιχείρησης/Οργανισμού, το Ανθρώπινο Δυναμικό αυτών.